Mediacja – metoda pozasądowego rozwiązania sporu
Dodano: 13 lipca 2020
Postępowanie sądowe obecnie dla wielu osób to:
1. długi czas do rozpoznania sprawy,
2. wyznaczenie terminu rozprawy za około pół roku oraz
3. konieczność ponoszenia różnych opłat za koszty postępowania, a w tym za wynagrodzenie prawnika.
Jednak co w sytuacji, kiedy pozwiemy kogoś o zapłatę, a pieniędzy przykładowo z tytułu nierozliczonej pożyczki potrzebujemy od strony na już. Niestety droga sądowa nie gwarantuje nam szybkiej pożądanej spłaty wierzytelności. Niesprawny i obarczony nadmiernym formalizmem proces, gdzie ktoś podejmie za nas decyzję, paradoksalnie dodatkowo wzmocni u nas przekonanie o panującej niesprawiedliwości.
Przy obecnym rozwiązaniu cały mechanizm funkcjonowania sądownictwa można doskonale określić słowami norweskiego socjologa oraz kryminologa Nilsa Christie jako świat w którym „prawnicy zabrali ludziom konflikt i rozstrzygają go za nich, nie zawsze po ich myśli, udowadniając im, że to dla ich dobra, tym samym zabierają im szansę rozwiązania go w sposób dla nich satysfakcjonujący”. Wobec powszechnego problemu związanego z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości w większości przypadków warto również rozważyć inne możliwości rozwiązania konfliktu pomiędzy stornami.
Mediacja to nic innego jak próba doprowadzenia do ugodowego rozwiązania przez strony przy udziale osoby trzeciej, bezstronnej oraz neutralnej wobec stron i ich konfliktu. Proces skupia się na ponownym skłonieniu storn konfliktu do rozmów, a w finalnym jego aspekcie do wypracowania satysfakcjonującego rozwiązania dla obu stron konfliktu karnego lub sporu cywilnego. W większości wypadków rozwiązywana poprzez mediację czyli ugodowo sprawa może wpłynąć na szybsze naprawienie szkody, spłatę zadłużenia, czy zadośćuczynienie dla pokrzywdzonego za doznaną krzywdę od sprawcy oraz na pominięcie dalszych etapów postępowania.
Korzyści z mediowania to:
- wzięcie odpowiedzialności za konflikt przez uczestników mediacji,
- udrożnienie komunikacji pomiędzy stronami konfliktu,
- poczucie sprawstwa,
- przestrzeń emocjonalna,
- oszczędność czasu i pieniędzy na proces sądowy,
- kształtowanie świadomości społecznej,
- odciążenie wymiaru sprawiedliwości.
Trzeba wiedzieć, iż mediacja nie ogranicza się tylko i wyłącznie do jednej gałęzi prawa. Obecnie wyróżniamy:
- mediacje w sprawach karnych oraz mediacje w sprawach z nieletnim sprawcą czynu karalnego – dotyczące prawa karnego,
- mediacje w sprawach cywilnych – dotyczące prawa cywilnego,
- mediacje w sprawach rodzinnych i opiekuńczych – dotyczące prawa cywilnego,
- mediacje w sprawach pracowniczych w sporach indywidualnych i zbiorowych – dotyczące prawa pracy,
- mediacje w sprawach gospodarczych – dotyczące prawa cywilnego,
- mediacje w sprawach oświatowych – dotyczące prawa oświatowego.
Mediacji, czyli „rozmowy z drugą stroną konfliktu” możemy podejmować się praktycznie przy każdym problemie i na każdym etapie postępowania. Jedynie, o czym musimy pamiętać to okoliczności, że na każdym etapie procesu mediacja jest w inny sposób rozpoczynana. Przykładowo, w postępowaniu cywilnym, strony mogą oddać problem do mediacji jeszcze przed procesem, nie angażując w to całego aparatu sprawiedliwości. Opisana sytuacja jest najbardziej pożądaną próbą polubownego rozwiązania konfliktu. Z drugiej strony możemy mieć także do czynienia z sytuacją, kiedy postępowanie sądowe jest zapoczątkowane przez aparat sprawiedliwości w przypadku postępowania karnego. Mediacja w takim wypadku nie kończy postępowania w sądzie, ale jej pozytywne rezultaty w zdecydowanej większości wypadków mają wpływ na wymiar oraz wysokość kary za dany czyn zabroniony. Nie można również zapomnieć, że mediować możemy, także po przeprowadzonym postępowaniu sądowym i wydanym wyroku.
Koszty mediacji:
- w sprawach karnych oraz w sprawach z nieletnim sprawcą czynu karalnego w całości ponosi Skarb Państwa. Koszt mediacji karnej ogranicza się jedynie do: wynagrodzenia mediatora w formie stałego ryczałtu oraz koszty związane z powiadomieniem stron odnośnie mediacji oraz doręczenie do stronom mediacji korespondencji,
w pozostałych sprawach koszty mediacji są zobowiązane pokryć strony. Do składników kosztów mediacji należą: wynagrodzenie mediatora oraz konieczne wydatki poniesione przez mediatora w związku z prowadzonym postępowaniem.
apl. radc. Mikołaj Mucha
