Majątek wspólny małżonków a majątek osobisty każdego z nich
Dodano: 25 września 2018
Wspólność majątkowa (in. wspólność ustawowa, majątek wspólny) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, powstaje między małżonkami z mocy ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa, chyba że przed zawarciem małżeństwa przyszli małżonkowie zawrą w formie aktu notarialnego umowę majątkową polegającą na ustanowieniu rozdzielności majątkowej.
Do majątku wspólnego małżonków w szczególności zaliczyć należy:
- pobrane wynagrodzenie za pracę każdego z małżonków (przy czym za „wynagrodzenie” należy rozumieć także świadczenia, które w rodzinie spełniają taką samą funkcję ekonomiczną, emerytura, renta inwalidzka, renta odszkodowawcza przyznana na podstawie na art. 444 § 2 k.c oraz stypendium i zasiłek dla bezrobotnych)1,
- dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego małżonków,
- dochody z majątku osobistego każdego z małżonków;
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. subkonta prowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ramach konta ubezpieczonego, na którym ewidencjonowane są informacje o zwaloryzowanej wysokości wpłaconych składek, o których mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. b i pkt 2 s.u.s., wraz z wyegzekwowanymi od tych składek odsetkami za zwłokę i opłatą prolongacyjną, o których mowa w art. 23 ust. 2 s.u.s., oraz kwotę środków odpowiadających wartości umorzonych przez otwarty fundusz emerytalny jednostek rozrachunkowych po poinformowaniu przez Zakład otwartego funduszu emerytalnego o obowiązku przekazania środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na fundusz emerytalny FUS, o którym mowa w art. 55 ust. 1 pkt 1 s.u.s., w związku z ukończeniem przez ubezpieczonego wieku niższego o 10 lat od wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).
Odnośnie zaś majątku osobistego, to jest to majątek należący wyłącznie do jednego małżonka i nie wchodzący w zakres majątku wspólnego. Należą do niego przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową, które zostały określone przez ustawodawcę w art. 33 k.r.o., tj.:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca zastrzegą inaczej;
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość);
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
1 tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1975 r., sygn. akt III CRN 3/75, LEX/El; (J. Pietrzykowski [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2003, s. 326 i n.; M. Sychowicz [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Piasecki, Warszawa 2009, s. 181; zob. także M. Nazar [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2009, s. 269.
Autor: Lidia Makarewicz
