Naliczanie podatku VAT od opłaty egzekucyjnej
Dodano: 23 maja 2017
Interpretacją podatkową z dnia 9 czerwca 2015 r Minister Finansów uznał, iż czynności egzekucyjne komorników sądowych winny być opodatkowane podatkiem VAT[1]. Ze zwolnienia mogą korzystać kancelarie komornicze, które nie osiągają rocznego obrotu na poziomie 150 tys. zł. Była to istotna zmiana, gdyż z wcześniejszej interpretacji ogólnej z dnia 30 lipca 2014 r. wynikało jasno, iż czynności egzekucyjne bez względu na wysokość obrotów kancelarii komorniczej są zwolnione z podatku VAT[2].
Przyczyną do wydanie takiej interpretacji było orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE. W sprawie Marian Macikowski przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Gdańsku Trybunał Sprawiedliwości UE jasno stwierdził, iż na gruncie prawa polskiego i europejskiego „Organy egzekucyjne […] oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów”[3].
Interpretacja przyniosła jednak spore problemy wykonawcze, szczególnie jeśli chodzi o kwestię tego, kogo powyższy podatek winien obarczać – dłużnika czy komornika. Z oczywistych powodów większość komorników uznała, iż podatek ten winien być doliczany do opłaty egzekucyjnej, a tym samym obciążać dłużnika. Jest to tak zwana metoda „od stu”, która stoi w opozycji do metody „w stu”, zgodnie z którą podatek VAT winien zawierać się już w opłacie egzekucyjnej.
Taka wykładnia została jednak uznana za krzywdzącą i zaskarżona na gruncie wielu postępowań egzekucyjnych. Wynikiem tego było wydanie przez Sąd Najwyższy uchwały, w której wyraźnie zanegowano stosowanie w takich przypadkach metody „od stu”[4] i opowiedziano się za zawarciem podatku VAT w opłacie egzekucyjnej.
Wiele kancelarii komorniczych do dnia dzisiejszego dolicza podatek VAT do opłaty egzekucyjnej. Jest to kwestia o tyle istotna, iż stawka podatkowa wynosi w tym przypadku 23%, przez co w przypadku dużych kwot dochodzonych roszczeń może wynosić nawet kilka tysięcy złotych.
Przykład:
Komornik prowadził egzekucję przeciwko dłużnikowi w kwocie 20000 zł. Zgodnie z przepisami ustawy o komornikach sądowych i egzekucji najwyższa możliwa opłata egzekucyjna, jaką komornik może obciążyć dłużnika wynosi 3000 zł (15% dochodzonej kwoty roszczenia). Przy przyjęciu metody w stu jest to końcowa opłata, którą winien ponieść dłużnik. W przypadku doliczenia do tej kwoty podatku VAT zgodnie z metodą do sta opłata ta urośnie do 3690 zł. Różnica wynosi 690 zł.
Istotnym z punktu widzenia każdego dłużnika jest to, iż istnieje sposób na zanegowanie nieprawidłowo naliczonego podatku, którym jest skarga na czynność komornika w trybie art 7671 KPC. Wnosi się ją do sądu rejonowego właściwego dla komornika, który prowadził egzekucję, za pośrednictwem tego organu egzekucyjnego, w terminie 7 dni od dnia otrzymania postanowienia o umorzeniu lub zakończeniu postępowania egzekucyjnego, w którym komornik winien określić pełną kwotę opłaty egzekucyjnej naliczonej w danej sprawie oraz sposób jej naliczenia. W skardze należy dokładnie określić błąd popełniony przez organ egzekucyjny w obliczeniu kwoty opłaty egzekucyjnej oraz wysokość kwoty nienależnie naliczonej. Od skargi należy również uiścić opłatę w wysokości 100 zł na konto sądu.
W toku postępowania Sąd zbada poprawność naliczenia podatku VAT i w wypadku ewentualnego stwierdzenia nieprawidłowości wyeliminuje go z postanowienia, orzekając o tym, iż opłata egzekucyjna zawiera w swej istocie podatek VAT.
W najbliższym czasie należy spodziewać się w tej kwestii uchwały Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów, któremu zostało przekazane do rozstrzygnięcia zapytanie prawne jednego z Sądów Okręgowych[5]. Uchwała ta powinna ostatecznie rozstrzygnąć problem sposobu doliczania podatku VAT.
Autor: Artur Jaworski
[1] Interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 9 czerwca 2015 r. (nr PT1.050.1.2015.LJU.19).
[2] Interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 30 lipca 2014 r. (nr PP10-812-802/04/MR/1556PP).
[3] Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie C‑499/13.
[4] Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2016 r., sygn. akt III CZP 34/16.
[5] Postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2016 r., sygn. akt III CZP 55/16.
