Jak odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka?

Odrzucenie spadku


Dowiedziałeś się, że wszyscy w rodzinie odrzucili zadłużony spadek? Też go odrzuciłeś? Co do zasady uporałeś się z problemem. Dlaczego „co do zasady”? Dlatego, że jeśli nie masz dzieci to Twoje kłopoty z zadłużonym spadkiem właśnie się skończyły. W innym przypadku jesteś dopiero w połowie drogi.

Osoba posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych jest w stanie sama podjąć stosowne kroki prawne i złożyć oświadczenie woli o przyjęciu spadku wprost (z dobrodziejstwem inwentarza) bądź o odrzuceniu spadku. Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku wywołuje taki skutek, jakbyś zmarł przed spadkodawcą, wobec tego nie dziedziczysz po nim. Jeśli nie posiadasz dzieci to tak, jak wspomniano, sprawa jest już zakończona. Jednakże jeżeli posiadasz dzieci, w Twoje miejsce wstępują Twoi zstępni tzn. dzieci. W przypadku, gdy dziecko ma pełną zdolność do czynności prawnych, podobnie jak Ty może samo złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku. Ważne, żeby Twoje pełnoletnie dziecko pamiętało i złożyło to oświadczenie w terminie 6 miesięcy, liczonym od dnia kiedy dowiedziało się, że Ty odrzuciłeś spadek.  Pamiętaj również, że po odrzuceniu spadku przez Twoje pełnoletnie dziecko, na to miejsce wchodzą jego dzieci (tzn. Twoje wnuki). One też muszą odrzucić spadek, jeśli są pełnoletnie ponownie powtarzana jest ta sama procedura odrzucenia jak u Ciebie. Inaczej procedura odrzucenia spadku wygląda przy małoletnich dzieciach.


Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka

Z uwagi na niemożność składania przez małoletnich skutecznych oświadczeń woli, oświadczenie to powinno być złożone przez rodzica ewentualnie opiekuna. Jednakże jego skuteczność zależy od zgody sądu opiekuńczego. Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego składa się z trzech etapów:

  1. etap pierwszy – ustalamy czy dziecko jest spadkobiercą. Jeśli odrzucenie spadku nastąpiło przez jednego z rodziców, to dziecko dziedziczy w pierwszej kolejności.
  2. etap drugi – to przeprowadzenie postępowania sądowego w przedmiocie wyrażenia zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka.
  3. etap trzeci – to złożenie przez uprawnionego rodzica lub opiekuna oświadczenia o odrzuceniu spadku

Procedura złożenia do sądu wniosku o wyrażenie zgody na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka

Przedmiotowy wniosek powinien być złożony w formie pisemnej do sądu rejonowego (wydziału rodzinnego i nieletnich) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, a w przypadku braku miejsca zamieszkania do sądu rejonowego miejsca pobytu dziecka. Jeżeli brakuje i tej podstawy wówczas właściwy jest sąd rejonowy dla m. st. Warszawy. Istotnym jest, że właściwość sądu określa się w oparciu o miejsce zamieszkania, a nie miejsce zameldowania. Najczęściej oba te miejsca są tożsame, niemniej jednak należy tą zasadę mieć na uwadze.

Co istotne z wnioskiem może wystąpić każdy z rodziców lub opiekunów prawnych dziecka. Pamiętać jednak należy, że nawet jeżeli obydwoje rodzice sprawują władzę rodzicielską, to z przedmiotowym wnioskiem może wystąpić tylko jedno z nich. W chwili złożenia wniosku rodzic, który złoży przedmiotowy wniosek jest wówczas stroną postępowania określaną jako Wnioskodawca. Drugi z rodziców natomiast z mocy prawa jest Uczestnikiem postępowania. Sąd będzie Uczestnika postępowania zatem zawiadamiał o wszystkich podejmowanych czynnościach. Dlatego jeśli nie jesteś po rozwodzie i nie mieszkasz z drugim rodzicem dziecka, we wniosku do sądu koniecznie podaj jego aktualny adres. Przyśpieszy to rozpoznanie sprawy. We wniosku należy poza dokładnymi adresami zamieszkania również podać numery PESEL rodziców oraz dziecka, którego sprawa  dotyczy.

Ważną kwestią jest również to, że wniosek musi zawierać odpowiednią dokumentację a także musi być opłacony, aktualna wysokość opłaty od wniosku wynosi sto złotych (100 zł). Zazwyczaj do wniosku należy dołączyć akt zgonu spadkodawcy, akt notarialny z oświadczeniem woli rodzica odrzucającego spadek, aby wykazać, że małoletni jest spadkobiercą i akt urodzenia małoletniego.

Pamiętaj, że wniosek musi zawierać uzasadnienie. Motywując wniosek musisz wykazać, że spadek jest zadłużony oraz, że rodzic małoletniego już go odrzucił. Zadłużenie spadku można udokumentować przedkładając do wniosku wezwania do zapłaty kierowane do zmarłego, umowy kredytowe zmarłego, dokumentację komorniczą, którą otrzymywał zmarły. Warto też do wniosku załączyć oświadczenia o odrzuceniu spadku składane przez innych spadkobierców.

Dysponując prawomocnym postanowieniem sądu wyrażającym zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powinieneś niezwłocznie złożyć takie oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka w sądzie lub u notariusza. Odpis postanowienia sądu wraz ze stwierdzeniem prawomocności uzyskasz w sądzie, który je wydał. Ważne jest to, iż oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka  powinien złożyć ten z rodziców bądź opiekunów, którego sąd upoważnił w treści postanowienia.


Termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka

Ogólnie procedura postępowania w sprawie o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka wymaga sprawnego działania rodziców, w szczególności zaś pilnowania aby złożyć wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka do Sądu w terminie 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku. Pamiętaj, że termin 6 miesięcy do złożenia wniosku w imieniu małoletniego dziecka zaczyna biec od chwili kiedy Ty złożyłeś skuteczne oświadczenie o odrzuceniu spadku. Jeżeli złożysz w terminie do Sądu wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego, ale Sąd nie zdąży, go przed upływem terminu 6 miesięcy rozpoznać, nie należy się tym martwić. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, termin 6 miesięczny w okresie złożenia wniosku nie biegnie. Kwestię tę przesądzono w postanowieniu z dnia 20 listopada 2013 r. I CSK 329/13, w którym Sąd Najwyższy wskazał, iż termin do odrzucenia spadku w imieniu małoletniego ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania przed sądem opiekuńczym w przedmiocie wyrażenia zgody na odrzucenie spadku. Po prawomocnym zakończeniu tego postępowania przedstawiciele ustawowi małoletniego powinni, przed upływem 6 – miesięcznego terminu biegnącego dalej po wydaniu przez postanowienia zezwalającego na odrzucenie spadku, złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w sądzie lub przed notariuszem.



Autor: Sylwia Matura


A- A A+
A A A