Działalność Rzecznika Praw Dziecka
Dodano: 12 lutego 2020
Rzecznik Praw Dziecka
Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r., art. 72 ust. 4, wprowadziła do systemu organów ochrony prawa nowy organ – Rzecznika Praw Dziecka. Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka została uchwalona 6 stycznia 2000 r.[1]
Rzecznik Praw Dziecka powołany jest do stania na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. W świetle ustawy dzieckiem jest osoba od chwili poczęcia do osiągnięcia pełnoletności[2].
Działając na rzecz ochrony praw dziecka Rzecznik Praw Dziecka w szczególności ma na uwadze: prawo do życia i ochrony zdrowia, prawo do wychowania w rodzinie, prawo do godziwych warunków socjalnych, prawo do nauki. Rzecznik podejmuje działania zmierzające do ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz złym traktowaniem, szczególną troską otaczając dzieci niepełnosprawne.
Rzecznik podejmuje działania z własnej inicjatywy, biorąc pod uwagę informacje wskazujące na naruszenie praw lub dobra dziecka pochodzące od obywateli, organizacji obywateli.
Podejmując działania Rzecznik może zbadać, nawet bez uprzedzenia, każdą sprawę na miejscu, żądać od organów władzy publicznej, organizacji lub instytucji złożenia wyjaśnień, udzielenia informacji lub udostępnienia akt i dokumentów, w tym zawierających dane osobowe, także do wglądu w Biurze Rzecznika Praw Dziecka. Rzecznikowi przysługują prawa procesowe pozwalające m.in. na udział w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawach, które dotyczą praw dziecka, występowanie do Sądu Najwyższego z wnioskami w sprawie rozstrzygnięcia rozbieżności wykładni prawa w zakresie przepisów prawnych dotyczących praw dziecka, wnoszenie kasacji albo skargi kasacyjnej od prawomocnego orzeczenia.
Każdy organ, każda organizacja, instytucja, do których zwróci się Rzecznik Praw Dziecka mają obowiązek współdziałania z nim i udzielania pomocy np. poprzez udostępnienie akt i dokumentów, udzielanie informacji i wyjaśnień.
Autor: dr hab. Joanna Juchniewicz
[1] Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (tekst jednolity Dz. U. 2020, poz. 141).
[2] Osoba osiąga pełnoletność z chwilą ukończenia 18 roku życia. Pełnoletnią staje się również kobieta, która po ukończeniu 16 roku życia, za zgodą sądu zawarła związek małżeński.
