Prawa konsumenta

Dzień dobry Państwu, Andrzej Dramiński radca prawny, Fundacja Togatus Pro Bono z Olsztyna. Mamy dzisiaj mówić o ochronie konsumenta. Być może część z państwa jest nawet tym zaskoczona i zdziwiona, jak to, że o ochronie konsumenta, no a przedsiębiorca? Przecież to są dwie strony tej umowy. Otóż szanowni państwo, to że staliśmy się członkami Unii Europejskiej ma także swoje konsekwencje, a mianowicie takie, że przepisy i to co obowiązywało w Unii to zostało implementowane, czyli przeniesione do polskiego systemu prawnego. Właśnie to wypływa tak naprawdę z unormowań jakie istnieją w Unii, bo w Polsce jak wiadomo był kodeks cywilny i trochę to wyglądało inaczej. W Unii potraktowano tego właśnie konsumenta, czyli że ten, który odbiera towar albo ten, który odbiera usługę jako właściwie stronę słabszą i z tego powodu jest ustawa z dnia 30 maja 2014 roku ta, która mówi o prawach konsumenta. Właśnie z tego powodu, żeby go jak najbardziej w ogóle chronić i co uregulowano w tej ustawie. Przede wszystkim to prawa jakie tutaj przysługują konsumentowi, a w szczególności jakie ma obowiązki przedsiębiorca, zasady i tryb zawierania umowy na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa oraz także jakie są zasady i tryb wykonywania przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub też poza lokalem. Chodzi o umowy nie tylko takie, że się spotykamy i podpisujemy. Oczywiście, że umowa jest skuteczna wtedy, kiedy są podpisy po obu stronach, ale także umowę taką można zawrzeć na odległość i wydawałoby się nawet też być może, jak na odległość to znaczy, że przedsiębiorca, że druga strona coś wymyśli i że ja będę w gorszej sytuacji. Właśnie nie, po to jest też to prawo, żeby chronić nas i nasze prawa absolutnie w pełni. Nawet także i wtedy kiedy jest to właśnie zawierane na odległość i jak unormowano. Jak powiedziano o tym, że ma być to umowa na odległość, a mianowicie, że jest to właściwie zorganizowany system zawierania takich umów oczywiście bez jednoczesnej fizycznej obecności stron z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewają się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie, czyli że zawieramy ją w tej właśnie przestrzeni internetowej. Natomiast ona ma taką samą skuteczność i jest też tak samo ważna jak umowa, wtedy kiedy byśmy spotykali i zawierali tę umowę przy bezpośrednim czyli fizycznym spotykaniu się. Jeżeli już tak, to jak gdyby określiliśmy możliwe jest także co bardzo jak gdyby jest istotne także i z punktu odczuć naszych jako konsumentów, a mianowicie poza lokalem przedsiębiorstwa czyli tam, gdzie powiedzmy ta osoba ma stałą siedzibę działalności gospodarczej i wydawałoby się nawet też, że jeżeli to będzie tam, że wówczas będzie nam lepiej i łatwiej. Jednak się okazuje, że niekoniecznie, że może być też akurat inaczej i że także taka umowa jest skuteczna i jest ważna. Tutaj uwaga, jest trochę jednak inaczej, a mianowicie jest dopuszczalna i możliwa na podstawie tej ustawy, o której powiedziałem na początku, a mianowicie jednoczesna fizyczna obecność stron właśnie w tym miejscu poza lokalem to może być właściwie miejsce, które jest dopuszczalne lub też poza lokalem może być tak, że oferta jaka jest składana przez tego właśnie przedsiębiorcę – konsument ją akceptuje i w tych samych okolicznościach, ale także i może być,  że w lokalu tego przedsiębiorcy, bo nie jest to wyłączone. Jak też się łatwo domyśleć, bo niekoniecznie to wszystko to musi być, bo życie przecież niesie różne rzeczy i nie zawsze jest tak, że możemy się właśnie spotkać w tym przedsiębiorstwie, więc także oczywiście i na miejscu czyli, że tam gdzie ma też tą swoją po siedzibę, czyli że może być to także właśnie indywidualne i osobisty kontakt. Otóż jest to miejsce prowadzenia działalności będące nieruchomością i uwaga, bo to jest istotne, tam gdzie ten przedsiębiorca prowadzi tę swoją działalność na stałe, czyli że nie może to być powiedzmy wynajęty czy na miesiąc czy na dwa, bo tutaj jest jak gdyby ta pewność po stronie konsumenta, że musi to prowadzić na stałe, ale może być i tak, że na przykład jeżeli powiedzmy prowadzi działalność rzeczą ruchomą, czyli jakiś właśnie pojazd i jeżeli też tam akurat on prowadzi taką właśnie działalność. Oczywiście, że jest możliwe też zawarcie takiej umowy jeżeli chodzi o nośniki, dlatego że umowa też mówi o nośnikach, to wówczas jest tak, że jest to oczywiście taki w ogóle nośnik, który umożliwia i konsumentowi zresztą i przedsiębiorcy przechowywanie informacji osobiście kierowanych do danej osoby w taki sposób, iż to umożliwia dostęp do informacji w przyszłości przez odpowiedni czas do celów, które właśnie tej informacji służą i które też pozwalają na odtworzenie, czyli że Szanowni Państwo nie tylko jest to też inna forma, ale ma zapewniać, to ażeby to było także i później do odtworzenia. Istotą jest to, że ma nastąpić przeniesienie własności rzeczy i wykonanie usługi. Tutaj już się stosuje oczywiście, że zapisy do umów zobowiązujących do przeniesienia własności. Proszę państwa na przykład jest też tak, że najprostsza umowa właśnie kupna sprzedaży, jej istota jeżeli chodzi o sprzedawcę, to polega właśnie na tym, że on ma wydać tę rzecz i przenieść własność. Tak samo jest tutaj, a po stronie właśnie kupującego i to są te tak zwane esencje negocjacji, a po stronie kupującego ma tę rzecz odebrać, no i właściwie to najważniejsze zapłacić cenę. Jak państwo, że jak gdyby nawet i przy tych też umowach, że tak powiem konsumenckich, obowiązują te ogólne też właśnie przepisy. Teraz co jest, jeżeli jest tak, że jest reklamacja. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, właśnie tak to jest też po prostu prawie że jeżeli a gdy czyni że są to jednak jakieś w ogóle wyjątki od reguły, ale które są też z kolei bardzo istotne. Więc jeżeli w takim razie nie jest to gdzieś tam też ustanowione obok w jakiś innych to przedsiębiorca ten, sprzedawca musi odpowiedzieć, musi w terminie 30 dni od daty otrzymania tej reklamacji. Kiedy jest tak, że przedsiębiorca się zachowuje biernie i nie odpowiada nam, czyli że niczego nie otrzymujemy jak już też to stwierdziłem, że wielu osobom się wydaje, że może właściwie to nie ma skutku albo, że może też to po prostu nie wywołuje tego skutku lub też nawet, że należałoby jeszcze raz właśnie wezwać przedsiębiorcę żeby się wypowiedział. Nie Szanowni Państwo, na tym właśnie też polega to, że przepisy mają jednak chronić konsumenta, że nawet zaniechanie, bo w prawie jak państwo też wiedzą, że jest i działanie aktywne, ale też i zaniechanie, to które ma albo też może mieć skutki właśnie prawne. Więc jeżeli jest tak, że następuje właściwie to zaniechanie to akurat nie działanie tego po prostu przedsiębiorcy ma skutki prawne, które są równe temu, jakby on się też wypowiedział. To znaczy, jeżeli my składamy reklamację i termin, jak państwo też wiedzą, że terminy są bardzo istotne. W prawie zawsze nawet też warto jeżeli wam ktoś albo podsuwa umowę albo jak też coś po prostu mówi, to zawsze jednak też warto proszę państwa jednak też do takiej umowy po prostu zajrzeć i zwracać uwagę na terminy. Ponieważ jeżeli coś już się wykona po terminie, to przepada, tak mówiąc potocznie i są też takie warunki że, można termin właśnie przywrócić. Ale po co się męczyć, kiedy jednak jest lepiej takich też właśnie terminów przestrzegać, czyli że szanowni państwo mówiliśmy o reklamacji. Ale też inną właściwie rzeczą jest prawo konsumenta i to jest tego siła i to co popiera prawo, a mianowicie to, że konsument ma pełne prawo do odstąpienia od umowy. Oczywiście, że w takim momencie jest zawierana umowa kiedy my kupujemy czyjeś usługi, a mianowicie, że może odstąpić od takiej umowy i po prostu im zwrócić ten towar. Zapewne też wiele osób z państwa o tym wie, że tak się po prostu dzieje i przedsiębiorca czy powiedzmy ten, który też działa w jego imieniu, to nie robi ani kłopotu, ani jakichś trudności, bo wie, że takie jest prawo konsumenta. Jeszcze raz może to warto tutaj właśnie zaznaczyć, że konsument jest stroną słabszą, ale to przedsiębiorca musi szanować tę pozycję i to, że nam zaoferował, czy sprzedawca, albo też ma przy jakiejś innej umowie, że to nam się może po prostu nie spodobać. Uwaga i 14 dni, a co jest jak po 14 dniu już takiego prawa odstąpienia właściwie nie ma i wtedy jest ewentualnie właśnie ta reklamacja, o której mówimy i oczywiście, że wtedy też jeszcze czekamy na to, czy przedsiębiorca odpowie, a być może, że ją uzna, jeżeli w ogóle nie odpowie i absolutnie się nie odezwie. Ale uwaga, bo też jest jednak jest pewna grupa towarów, które są wyłączone od tego zapisu o zwrocie, czyli że to jest bardzo też istotne. Są też takie niuanse, o czym ja teraz mówię, czyli że jest prawo odstąpienia, czyli że na 100% ono już na pewno obowiązuje. Otóż wtedy kiedy są wyprodukowane towary według specyfikacji konsumenta albo też są wyraźnie zindywidualizowane, czyli to co my po prostu właśnie chcieliśmy na przykład, to może chodzić o meble na wymiar, też może na przykład chodzić o biżuterię właśnie z wygrawerowaniem, to wtedy i w takich akurat momentach nie mamy tutaj prawa do odstąpienia. To chyba nawet jest też oczywiste i zrozumiałe, a to z tego powodu, że ten towar ma charakter indywidualny i w ten sposób tak naprawdę to druga strona by poniosła szkodę, bo coś by właśnie przyjęła co już ma cechy indywidualne, a tego się z powrotem nie odda. Ale uwaga, jeszcze też wtedy kiedy nie ma tego prawa właśnie odstąpienia, a mianowicie tu chodzi o zapieczętowane dokładnie i szczelnie zapakowane towary, których nie można zwrócić. I to też jest oczywiste i zrozumiałe właśnie ze względu na ochronę zdrowia albo już jak gdyby ze względu właśnie higienicznych lub też ewentualnie wtedy, kiedy taki towar jest otwarty no i ktoś inny już nie może go używać. Chodzi o lekarstwa czy ogólnie o towary lecznicze, czy też chodzi tutaj na przykład o chusteczki nawilżane. Jest oczywiście rękojmia, bo tutaj przecież obowiązują ogólne te przepisy, a mianowicie, że jest to właśnie obowiązujący fakt tak właściwie także i sprzedawca, czyli ten, kto nam to nam to po prostu dostarcza i za wadyliwy towar odpowiada przez 2 lata od jego wydania. Przez 2 lata tutaj jest taki właściwie termin, o tym też nawet warto, bo nie zawsze się pamięta, a to już jak minął jakiś okres, to znaczy, że straciłem to prawo i nie mogę do tego wrócić. Nie, absolutnie nie i co to na przykład też może być? Może być to wada fizyczna, czyli że kupiliśmy właśnie telefon i przerywa połączenia albo, że naczynie żaroodporne pęka pod wpływem bardzo wysokiej temperatury, no wiadomo jeżeli mamy żaroodporne no to nie można się taka też w sytuacji też taka właśnie po prostu sytuacja absolutnie wydarzyć. Jeszcze też chodzi o to, że jeżeli sprzedawca nas zapewnia i to jest też bardzo istotne, czyli że przy zawieraniu tej umowy i realizacji o tym musimy pamiętać, że jeżeli nie ma takich właściwości, o których my zostaliśmy jako konsument zapewnieni, ale także uwaga, na przykład jeżeli chodzi o urządzenia medyczne, jeżeli ono nie ma tych właściwości leczniczych, a my jako konsumenci liczymy na to, bo po to kupujemy. Przecież wiadomo, że takie urządzenie nie jest tanie, ale jeżeli jednak też takich właściwości nie ma, to o czym nas informował też tym pracownik, jest to także rękojmia, albo może być to jeszcze też taki właśnie przypadek, kiedy takie urządzenie nie nadaje się w ogóle do celu, o którym nas informował sprzedawca. Jeszcze jest też taki jeden właśnie przypadek, a mianowicie jeżeli coś zostało wydane kupującemu w stanie niezupełnym, jak na przykład jak laptop i ładowarka, może nawet, że przy takim zakupie, że się właśnie spieszymy, taką ładowarkę no to ja mam w domu, odbieram laptop. Nie, jeżeli jej nam nie wydano, to znaczy, że tutaj jest wina po stronie sprzedawcy i rękojmia taka też musi być zaakceptowana. Natomiast oczywiście są też i wady i fizyczne i prawne i ta wada prawna to może być na przykład to, że jest to własność osoby trzecie, bo pochodzi z kradzieży albo też na szanowni państwo, bo to się właściwie zdarza ,że prawo pierwokupu ma inna osoba i faktycznie jest to też jej prawo. Wówczas my tego przecież nie możemy realizować i w ramach rękojmi nasze żądanie od sprzedawcy jest następując: wymiana towaru na nowy, naprawa też tego towaru. Oczywiście, że konsument tutaj o takim sprawy decyduje, obniżenia ceny albo też możemy odstąpić od umowy. Ale tutaj uwaga. bo jest bardzo istotny zapis, a mianowicie że tylko i wyłącznie w przypadku istotnej wady towaru, właśnie istotne tutaj też właśnie ma znaczenie i to jak my właśnie to potrafiły określić i nazwać, bo czasami nawet też tak właściwie może być, że ta wada jest, ale nie ma aż takiego znaczenia i nie jest istotna, ale może właściwie też tak być, że jednak że ma olbrzymi wpływ i oczywiście, że wówczas jest zupełnie inna sytuacja. Tutaj obowiązuje właśnie gwarancja. Szanowni państwo, ale czas też tutaj akurat gwarancji on zależy od gwaranta i może być bardzo różny, ponieważ jest określona w sposób dowolny. Natomiast jeżeli nie określi nam tego sprzedawca, to wynosi dwa lata od momentu wydania nam tego towaru, czyli że warto też takie rzeczy przechowywać i trzymać dokumenty, te które otrzymujemy przy zakupie towaru i też być może, że podpisujemy, bo to jest bardzo istotny dokument. Jeżeli się coś stanie ,ja polecam też państwo do szczegółów tutaj jest bardzo dużo, a mianowicie tę ustawę o prawach konsumenta z 2014 roku, im więcej wiemy, w tym także skuteczniejszy sposób umiemy chronić swoich praw konsumenta, konsument wcale nie musi być słabszy.